Mối và Mọt là loài côn trùng gây hại lớn cho các công trình xây dựng, vật dụng trong nhà, đê điều….Mỗi gia đình thường sử dụng khá nhiều vật dụng bằng gỗ như tủ giường, bàn ghế. Và những đồ dùng này dễ bị mối mọt gây hại và bạn đã dùng cách nào để loại bỏ chúng? EcoPest xin chia sẻ đến các bạn cách nhận biết và phân biệt mối mọt cùng với một số cách diệt trừ mối mọt hiệu quả.
Mối là gì?
Mối, tên khoa học Isoptera, là một nhóm côn trùng, có họ hàng gần với gián. Mối là nhóm côn trùng có “tính xã hội” cao. Chúng lập thành vương quốc sớm nhất.
Đôi khi người ta gọi mối là “kiến trắng” nhưng thực tế chúng chẳng có họ hàng gì với kiến (thậm chí chúng còn tấn công nhau), chúng chỉ có mối quan hệ: đều là côn trùng.
Con mối gỗ, mối đất
Mối từng được phân loại làm một bộ riêng là bộ Cánh bằng (Isoptera), tuy nhiên, dựa trên chứng cứ DNA, người ta thấy có sự ủng hộ cho một giả thuyết gần 120 năm trước, nguyên thủy dựa trên hình thái học, rằng mối có quan hệ họ hàng gần gũi nhất với các loài gián ăn gỗ (chi Cryptocercus).
Gần đây, điều này đã dẫn tới việc một số tác giả đề xuất rằng mối nên được phân loại lại như là một họ duy nhất, gọi là Termitidae, trong phạm vi bộ Blattodea, một bộ chứa các loài gián.Tuy nhiên, phần lớn các nhà nghiên cứu ủng hộ biện pháp ít quyết liệt hơn và coi mối vẫn là nhóm có tên gọi khoa học Isoptera, nhưng chỉ là một nhóm dưới bộ trong gián thực thụ, nhằm bảo vệ phân loại nội bộ của các loài mối.
Hoạt động
Mối là một loài côn trùng hoạt động ẩn náu, theo đàn. Trên thế giới có hơn 2700 loài mối, thường thấy nhất là mối nhà, mối đất cánh đen.
Sinh sản
Vào đầu tháng 5, tháng 6 hằng năm, mối cánh dài từ trong tổ bay ra, bay không lâu thì rụng cánh và bò, mối đực tìm mối cái giao phối, gặp hoàn cảnh thích hợp thì chui vào tổ sinh nở. Mối đực chuyên giao phối, mối hậu là mối cái chuyên đẻ trứng; chúng là cơ sở sinh sôi đàn mối cho tổ mới.
Các loại mối gỗ, mối đất, mối công trình xây dựng
Sau khi làm tổ 10 ngày thì bắt đầu đẻ trứng, một tháng sau ấu trùng ra đời, sau hai tháng, qua mấy lần lột xác lớn lên thành mối thợ và mối lính.
Đặc tính xã hội của loài mối
Mối chúa (Mối hậu)
Đầu nhỏ, bụng to (có thể dài từ 12–15 cm). Bộ phận sinh dục phát triển.
Mối chúa (Termite Qeen)
Mối hậu có thể sống 10 năm; lúc đầu đẻ ít trứng, sau 4-5 năm, bộ phận sinh dục trưởng thành, mỗi ngày có thể đẻ ra 8000-10000 trứng.
Mối thợ
Cơ thể nhỏ, các chi phát triển.
Mối thợ chiếm số đông, tới 70-80% trong đàn mối, gánh vác mọi công việc trong vương quốc như xây tổ, làm đường, chuyển trứng, hút nước, nuôi nấng mối non…
Mối thợ (Termite Worker)
Mối thợ dùng đồ ăn và bùn, qua gia công kỹ lưỡng cho dính vào nhau để xây tổ. Có tổ chính và tổ phụ, là nơi chủ yếu để đàn mối sinh hoạt tập thể và sinh sống. Ở châu Phi, có loài mối xây tổ trên mặt đất thành gò mối cao đến 10 m và rất chắc chắn, tựa như pháo đài, thành lũy vậy.
Mối lính
Mối lính phân hóa từ mối thợ. Mối lính không nhiều, chủ yếu canh gác và tấn công. Cặp hàm trên mối lính rất phát triển (là vũ khí lợi hại của chúng), có con còn có tuyến hàm tiết ra dịch nhũ trắng, khi đánh nhau có thể phun chất dịch làm mê đối phương.
Mối lính (Termite Soldier)
Giác quan hai bên miệng của mối lính rất đặc biệt, mất khả năng lấy mồi, khi cần thì mối thợ phải cho mối lính ăn.
Sinh trưởng
Mối thích ăn chất cellulose của gỗ. Mối thợ có giác quan hai bên miệng kiểu nhai đặc biệt, vòm họng rất chắc. Chất cellulose của gỗ khó tiêu hoá nhưng đường ruột mối có một loài siêu trùng roi tiết ra dung môi có thể phân giải cellulose thành đường cung cấp cho mối.
Gây hại
Mối mọt là côn trùng có hại đối với các công trình xây dựng, thậm chí nhiều vật dụng quan trọng của con người. Sức ăn của đàn mối có thể phá hoại nhà cửa, đê điều, hồ chứa nước, thuyền bè, cầu cống…, thậm chí tiêu hủy nhiều tài liệu thư viện quý giá…
Do cuộc sống bầy đàn với số lượng thành viên cực lớn, để chống lại tác hại của mối, không thể chỉ nhắm vào từng cá nhân đơn lẻ. Bên cạnh việc xử lý để chống lại sự xâm nhập phá hoại của đàn mối, người ta còn tìm nhiều biện pháp để tiêu diệt cả hệ thống tổ mối, với mục đích quan trọng nhất là phải diệt được mối chúa.
Mối mọt gây hại cho đồ gỗ và công trình xây dựng
Loài mối “gỗ khô” có thể phát hiện tổ một cách đơn giản, thông qua đặc điểm sinh sống đục gỗ thành các khe dích dắc, vừa khai thác thức ăn vừa làm nơi cư trú. Do tổ mối loài này hình thành từ bằng những hạt phân đùn ra ngoài như hạt cát nên chúng còn gọi là mối “đống cát”. Diệt loại này chỉ cần dùng thuốc đặc trị mối tiêm trực tiếp vào tổ.
Các loài mối khác trong công trình trong đó có loài mối nhà (copt-formosanus), tổ phần lớn nằm dưới nền nhà hoặc trong ruột panen, tổ phụ có thể xuất hiện ở góc tường, trên trần nhà v.v… Để tìm được tổ các loài trên, người ta thường dùng các dụng cụ phức tạp như máy dò đồng vị phóng xạ, siêu âm, hoặc đo điện trở v.v… Để tiêu diệt tổ mối dạng này, người ta thường dùng phương pháp hóa sinh, phun thuốc vào mối thợ nhằm lây nhiễm độc hoặc các vi sinh có hại cho mối để tiêu diệt tổ mối và mối chúa.
Mọt là gì?
Mọt là côn trùng gây hại, thuộc bọ cánh cứng có hàm khoẻ. Mọt chuyên đục khoét và phá hoại gỗ, hạt ngũ cốc chính vì thế, mọt là mối đe dọa cho bàn ghế hay các nội thất bằng gỗ của gia đình. Những gia đình hoặc doanh nghiệp có nội thất làm bằng gỗ đều có thể có nguy cơ bị mọt phá hoại.
Con mọt gỗ (Woodworms)
Mọt gồm những loại nào?
Mọt gạo (Sitophilus oryzae)
Mọt gạo sẽ gây hại cho các loại hạt như gạo, ngũ cốc, ngô, lúa mì. Mọt gạo trưởng thành có mỏ dài và thường dài khoảng 2 mm. Mọt gạo có màu nâu hoặc đen, trên vỏ cánh có bốn điểm màu cam hoặc đỏ phân bố thành chữ thập.
Mọt gạo Sitophilus Oryzae
Mọt gạo trường thành có tuổi thọ 2 năm. Mỗi ngày, con cái đẻ 2-6 trứng vào lỗ của hạt gạo và ước tính cả đời nó có thể đẻ đến 300 trứng. Dần dần, ấu trùng sẽ lớn lên bên trong hạt và chui ra phá hoại hạt gạo.
Có thể giết chết mọt gạo bằng cách làm nóng ở 60 độ C (tương đương 140 độ F) trong 15 phút hoặc làm lạnh ở −18 độ C (tương đương 0 độ F) trong 3 ngày.
Mọt đậu hay bọ cánh cứng hạt (Bruchinae)
Mọt đậu là côn trùng gây hại cho các loại hạt của nhiều loại đậu và phần lớn quãng đời chúng sống trong những hạt cây mà chúng ăn. Phân họ này bao gồm khoảng 1.350 loài.
Bọ đậu đen cánh cứng (Bruchinae)
Tham khảo thêm: Cách diệt Bọ đậu đen an toàn và hiệu quả
Mọt cứng đốt hay mọt TG (Trogoderma granarium)
Mọt cứng đốt là một loài bọ cánh cứng trong họ Dermestidae. Mọt cứng có nguồn gốc ở Nam Á và được xếp trong 100 loài xâm hại mạnh nhất trên thế giới. Rất khó để kiểm soát mức độ phá hoại của mọt cứng đột vì chúng có thể sống sót trong thời gian dài mà không có thức ăn.
Mọt cứng đốt (Trogoderma granarium)
Ngoài ra, chúng thích sống ở nơi có điều kiện khô, thích ăn những thực phẩm có độ ẩm thấp, và có khả năng kháng một số thuốc trừ sâu.
Mọt lạc serratus (Caryedon serratus)
Là một loài côn trùng thuộc bọ cánh cứng trong họ Bruchidae. Mọt lạc được liệt kê vào đối tượng kiểm dịch nhóm I, là nhóm những vi sinh vật có nguy cơ gây thiệt hại nghiêm trọng với thực vật.
Hiện tại, mọt lạc chưa xuất hiện tại Việt Nam.
Mọt lạc (Caryedon Serratus)
Mọt gỗ (Wood Worms)
Mọt gỗ là một loài côn trùng phá hoại gỗ, xâm nhập và phá hủy kết cấu nhà cũng như bàn ghế trong nhà dựa trên độ ẩm và loại gỗ mà bạn sử dụng. Những loại vật dụng được làm bằng gỗ thiên nhiên đều có nguy cơ bị mọt gỗ tấn công. Đây là một số thông tin cần bạn cần biết về con mọt gỗ:
- Ấu trùng đào sâu vào gỗ để chúng ăn và trong quá trình này chúng làm một mê cung hang trong vài năm.
- Mọt trưởng thành đẻ trứng trong các khe nứt của gỗ. Chúng tấn công ván sàn, bàn ghế, xà gỗ và bất kỳ đồ vật bằng gỗ nào trong nhà bạn.
- Nếu không xử lý sự tấn công này, gỗ trong tòa nhà có thể bị yếu và có thể dẫn đến hư hỏng hoàn toàn gỗ.
Thực tế, rất khó để biết các khối gỗ thanh gỗ, đồ nội thất trong nhà có bị Mọt hay không. Chúng ta chỉ thực sự biết khi nó đã phá hỏng một phần đồ gỗ.
Mọt gỗ, mọt trên vật dụng bằng gỗ (Wood Worms)
Những tác hại mà mọt gỗ gây ra:
- Phá hoại các cấu trúc dạng xenlulozo như: mọt ăn gỗ nhà, cửa,bàn ghế, giường, tủ, gỗ xẻ, gỗ nguyên liệu, gỗ thành phẩm…
- Phá hoại các loại nông sản: gạo, lúa, thóc, lúa mì, khoai mì lát, hạt điều nhân, hồ tiêu, cà phê, bắp ngô, đậu, ngũ cốc…
Bên cạnh đó để có cách xử lý mối mọt hiệu quả, việc tìm hiểu những tập tính thôi quen của mọt gỗ để từ đó có cách xử lý phù hợp nhất. Bạn có thể tham khảo bài viết Mọt gỗ và cách diệt mọt gỗ hiệu quả nhất tại đây. Chúc bạn thành công.
Sự khác biệt giữa mối và mọt là gì?
Nhận diện con mối
Mối là loại côn trùng thân mềm, không có bộ giáp cơ thể, mối thường có màu xám, nâu hoặc trắng. Nơi ở của mối là những cái tổ dưới lòng đất. Mối thoạt nhìn thì gần giống với kiến.
Con mối
Phần thân mối rộng từ đầu đến bụng, được chia thành ba phần chính: đầu, bụng và ngực. Trên đầu của mối có 2 cái “ăngten” thẳng giống như hạt nhỏ kết nối với nhau. Mối không có mắt, để xác định được mục tiêu, chúng chỉ dựa vào hương thơm và cảm giác.
Ngực là bộ phận chính của cơ thể mối, là nơi để tạo sự chuyển động cho mốivà cũng là nơi gắn liền 3 cặp chân của mối.
Nhận diện con mọt
Mọt gỗ là côn trùng phá hoại gỗ xâm nhập và phá hoại nhà, bàn ghế và các nội thất bằng gỗ trong nhà.
Mọt trưởng thành thường dài khoảng 10-25 mm, mọt có màu nâu hoặc đen, lông hơi ngả xám và có 2 đốm đen trên ngực tựa như mắt. Ấu trùng mọt có màu trắng xám và có thể dài đến 35 mm.
Con mọt
Mọt cái thường có thói quen đẻ trứng trong các khe hở hoặc khe của gỗ. Từ đó, trứng phát triển thành ấu trùng, đào khoét các dác gỗ, vỏ cây để di chuyển sâu dần vào bên trong gỗ. Mọt thường sẽ xâm nhập và phá hoạt những thân cây đã chết hoặc những khúc gỗ bỏ quên.
Cách diệt trừ mối mọt đơn giản, hiệu quả
Phơi các vật dụng dưới nắng mặt trời
Nếu vật dụng bị mối mọt gây hại, bạn hãy đem chúng ra dưới ánh nắng mặt trời, để đạt hiệu quả tốt hãy phơi từ 2-3 ngày. Ánh nắng mặt trời sẽ ngăn cản sự phát triển cũng như diệt khá hiệu quả mối mọt. Tuy nhiên cách này chỉ áp dụng cho những loại đồ vật bị mối phá hủy chưa nhiều.
Phơi đồ gỗ ra ngoài trời nắng diệt trừ mối mọt
Diệt mối mọt bằng muối
Diệt mối mọt bằng muối là một trong những phương pháp diệt mối dân gian nhưng mang lại hiệu quả cao bởi vì mối rất sợ muối. Bạn có thể rãi muối ở đường đi của mối hoặc rắc vào ổ mối, lũ mối chẳng dám bén mảng vào nhà nữa, đặc biệt phương pháp này rất an toàn cho sức khỏe, không gây ngộ độc.
Diệt trừ mối mọt bằng muối
Diệt mối mọt bằng giấm và chanh
Giấm kết hợp với chanh cũng tạo nên một hỗn hợp dùng để diệt mối cực kỳ hiệu quả.
Cách thực hiện cực kỳ đơn giản: Pha 1 chén giấm trắng và nước ép của 4 trái chanh rồi cho vào bình xịt. Hãy xịt hỗn hợp này vào tổ mối hay những vị trí, đường đi mà mối thường lui tới. Đây là cách vừa hiệu quả lại an toàn với các thành viên trong gia đình và vật nuôi.
Diệt mối mọt bằng dầu hỏa, dầu nhớt, xăng
Mùi hương của dầu hỏa và dầu nhớt sẽ làm cho lũ mối cứng đầu sẽ phải tránh xa.
Diệt mối mọt bằng dầu hỏa, dầu nhớt, xăng
Cách thực hiện như sau: Dùng miếng vải khô hoặc cọ để thấm dầu hỏa (dầu nhớt hoặc xăng), rồi bôi nó lên các vật dụng bằng gỗ bị mọt, đem ra ánh sáng mặt trời phơi khoảng từ 2-3 tiếng. Sau đó bôi thêm một lớp dầu, tiếp tục phơi vài tiếng nữa. Cuối cùng dùng khăn giặt với xà bông lau sạch một lần cuối, mối mọt sẽ bị giết.
Diệt mối mọt bằng hàn the
Hàn the có thể dùng để diệt mối vởi vì có tính độc.
Cách thực hiện rất đơn giản: Trộn hàn the với đường và bột bắp nhằm thu hút mối mọt bu lại, rắc hỗn hợp bột này ở tổ mối, nơi mà mối thường hay xuất hiện. Sau một thời gian, lũ mối sẽ dần dần biến mất ra khỏi căn nhà của bạn.
Lưu ý: Không rắc hỗn hợp hàn the này ở những nơi có trẻ em, vật nuôi trong nhà vì có thể gây ngộ độc.
Diệt mối bằng vôi
Dân gian đã sử dụng vôi để diệt mối từ rất lâu nhờ hiệu quả cao mà lại không nguy hiểm cho sức khỏe. Có 2 cách thực hiện như sau:
Cách 1: Rắc trực tiếp vôi sống vào tổ mối để diệt trừ tận gốc.
Cách 2: Trộn vôi với nước sau đó đổ vào tổ mối, hơi nóng tỏa ra từ vôi sẽ giết chết lũ mối trong tích tắc.
Diệt mối mọt bằng vôi
Ngâm đồ vật trong nước
Ngoài những cách trên thì còn một cách rất đơn giản để diệt mối mọt. Nếu đồ vật nhà bạn có kích thước nhỏ, bạn có thể đem chúng ngâm trong nước từ 1-2 ngày, mối mọt sẽ bị chết. Sau đó dùng giẻ khô lau sạch lại.
Diệt mối mọt bằng cách đốt và bỏ tổ
Đốt tổ mối là phương pháp diệt mối dân gian được lưu truyền từ rất lâu và cũng rất hiệu quả. Cách đơn giản nhất là đào xung quanh tổ mối và đốt cháy chúng, hoặc bạn có thể đào thẳng vào tổ và giết con mối chúa.
Diệt mối mọt bằng cách làm ngập tổ
Phương pháp này được những người nông dân ngoài đồng phát hiện ra. Họ nhận thấy rằng sau mỗi trận lũ thì lũ mối không thể nào tồn tại được bởi vì tổ mối bị ngập nước, chúng sẽ không thể nào di chuyển được và chết.
Diệt mối mọt bằng đổ nước ngập tổ
Tuy nhiên cách diệt mối này chỉ phù hợp cho những tổ mối ở ngoài trời, còn nếu tổ mối ở trong nhà thì không phù hợp lắm.
Diệt trừ mối mọt bằng thuốc diệt mối hoặc hộp nhử mối
Nếu như đã thử hết tất cả mọi cách vẫn không thể nào tiêu diệt được lũ mối mọt thì hãy dùng thuốc diệt mối hoặc hộp nhử mối. Đây là phương pháp mang hiệu quả cao nhất cho đến thời điểm hiện tại tuy nhiên đòi hỏi phải có kiến thức và cẩn thận.
Phun thuốc diệt trừ mối mọt trong nhà
Có rất nhiều loại thuốc diệt mối trên thị trường: Agenda 25EC, Lenfos 50EC, Map Sedan 48EC, Fugosin 500EC… mỗi loại sẽ có từng ưu điểm và nhược điểm khác nhau.
Tham khảo thêm: Top 6 loại thuốc diệt trừ mối mọt hiệu quả nhất Việt Nam
Trên là một số cách diệt trừ mối mọt ra khỏi ngôi nhà nhanh chóng và hiệu quả. EcoPest hy vọng với những chia sẻ này sẽ giúp bạn trong việc vệ sinh nhà cửa và bảo quản vật dụng gia đình một cách hiệu quả nhất!
Tham khảo thêm: Xử lý phòng chống mối cho nền móng trước khi xây dựng
Để tránh mua phải các sản phẩm thuốc diệt mối mọt là hàng giả, hàng nhái nhãn mác… quý khách vui lòng liên hệ trực tiếp với EcoPest:
—————————————————————–
ECOPEST
✆ Hotline: 0366.70.4444
✉ Gmail: ecopest77@gmail.com
Ⓕ Facebook: https://www.facebook.com/ecopest.com.vn
172 Tổng lượt xem, 6 Lượt xem hôm nay
Trả lời