Trong số các loài côn trùng gây hại, muỗi được coi là nguyên nhân số một làm lây lan những căn bệnh nguy hiểm tới tính mạng con người. Do đặc tính sinh sản nhanh chóng, kích thước nhỏ và khó kiểm soát, chúng có khả năng mang mầm bệnh tới mọi ngóc ngách trong môi trường sống của chúng ta.
Theo ước tính, hàng năm, có hơn 1,5 triệu người chết và hàng trăm triệu người mắc phải bệnh do muỗi trên gây ra toàn thế giới.
Trong bài viết sau đây, chúng tôi xin gửi tới bạn đọc danh sách những căn bênh nguy hiểm nhất mà hung thủ là loài sinh vật nhỏ bé này.
1. Sốt rét
Sốt rét là nguyên nhân gây ra cái chết của 600.000 người trên thế giới mỗi năm. Căn bệnh này do muỗi cái Anopheles truyền ký sinh trùng Plasmodium vào cơ thể người qua vết cắn.
Hình 1: Muỗi Anopheles
Các triệu chứng của người mắc bệnh là sốt cao, cảm giác ớn lạnh, cơ thể cảm thấy giống với tình trạng cúm nặng. Sốt rét có thể gây tử vong cho người bệnh nếu không được điều trị kịp thời. Trong chiến tranh Việt Nam, đã có rất nhiều người lính tử vong do bị sốt rét rừng.
2. Sốt xuất huyết
Đây là căn bệnh nguy hiểm xuất hiện chủ yếu ở các quốc gia khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, ví dụ như Việt Nam. Khi mắc bệnh, người bệnh có triệu chứng sốt, phát ban, nhức đầu, bầm tím và chảy máu răng. Ở những trường hợp nặng hơn, người bệnh đau bụng, tiêu chảy và xuất huyết dưới da.
Hình 2: Muỗi Aedes Aegypti (Muỗi Vằn)
Nguyên nhân của căn bệnh này là do loài muỗi Aedes Aegypti mà chúng ta thường gọi là muỗi vằn, chúng truyền các chủng virus gây bệnh cho con người thông qua vết cắn.
Hiện nay, bênh sốt xuất huyết đã có thuốc tiêm chủng phòng ngừa.
3. Sốt vàng da
Đây là căn bệnh phổ biến ở Châu Phi và Mỹ La-tinh. Nó thực chất là một dạng bệnh sốt xuất huyết không có phương pháp điều trị mà thủ phạm truyền virus cũng là loài muỗi vằn. Sau một thời gian mắc bệnh, 15% trong số các bệnh nhân bị biến chứng với cơn sốt cao hơn, mắt, da trở nên vàng và chảy máu trong. Một nửa số bệnh nhân bị biến chứng như trên được xác định tử vong. Hiện nay, đã có vắc xin ngăn ngừa căn bệnh này.
4. Viêm não Nhật Bản
Căn bệnh này phổ biến ở Châu Á, Trung, Nam Mỹ và Tây Thái Bình Dương. Nguyên nhân gây bệnh là loài muỗi Culex. Loài này thường sinh sản trong các vũng nước đọng. Chính vì thế, nó xuất hiện rất nhiều ở các vùng nông thôn.
Hình 3: Muỗi Culex
Một số triệu chứng của bệnh nhân viêm não Nhật Bản là sốt cao, đau đầu hoặc đau cơ. Sau khi bệnh trở nên nặng hơn, bệnh nhân có các triệu chứng thần kinh như tình trạng tinh thần thay đổi, lên cơn co giật, liệt mềm, thở gấp và viêm màng não. Hiện nay, đã có 4 chủng vắc-xin ngừa viêm não Nhật Bản.
5. Virus Zika
Đây là căn bệnh được nhắc đến rất nhiều những năm gần đây trên các phương tiện truyền thông. Virus Zika được tìm thấy lần đầu tiên ở Châu Phi vào những năm 1940, sau đó lây lan đến các nước Mỹ La-tinh, Đông Nam Á và quần đảo Thái Bình Dương. Kẻ truyền virus bệnh này cũng là muỗi vằn. Các triệu chứng của người bệnh khi mắc phải virus này là: sốt, phát ban, đau cơ khớp, đau mắt đỏ và có thể tự khỏi trong một tuần.
Tuy nhiên, điều cần lưu ý là căn bệnh này được nghi ngờ gây nguy hiểm cho phụ nữ mang thai và thai nhi dẫn đến các gây dị tật bẩm sinh, não bị teo nhỏ (đầu nhỏ). Bệnh đầu nhỏ khiến trẻ không có khả năng phát triển đầy đủ, trí tuệ chậm chạp. Hiện nay, chưa có thuốc đặc hiệu ngăn chặn virus Zika.
6. Virus West Nile
Thêm một căn bệnh tiếp theo do muỗi vằn gây ra. Bệnh này thường gặp ở các loài động vật và các loài chim. Tuy nhiên, gần đây, các báo cáo cho biết virus này đã được tìm thấy trong tế bào con người. Nó có thể lây lan qua đường nước bọt và theo đường từ mẹ sang con qua bú sữa. Hầu hết các bệnh nhân mắc phải Virus West Nile không có bất kỳ triệu chứng nào. Khoảng 20% có triệu chứng sốt, cảm cúm, mệt mỏi, tiêu chảy, đau cơ khớp, nôn mửa và phát ban. Trường hợp nặng hơn, bệnh gây nhiễm trùng nghiêm trọng dẫn đến co giật, sưng não, viêm màng não và thậm chí tử vong.
7. Sốt Chikungunya
Bệnh này do virus Chikungunya lây nhiễm qua trung gian cũng muỗi vằn. Nó phát hiện đầu tiên ở Ấn Độ, sau đó lây lan khắp Châu Á, sang Châu Âu và Châu Mỹ. Các triệu chứng thường thấy của bệnh này là nhức đầu, nôn mửa, đau lưng, phát ban da và đau khớp. Bệnh nhân cần phải nghỉ ngơi và bổ sung nhiều nước trong vài tuần cho đến khi các triệu chứng bệnh biến mất.
Qua các thông tin nêu trên, có thể thấy muỗi vằn là một trong những loài muỗi đặc biệt nguy hiểm vì chúng mang theo nhiều chủng virus quái ác cho con người. Ở Việt Nam, loài muỗi này rất dễ bắt gặp. Chính vì thế, ngoài việc tiêm chủng vắc-xin phòng ngừa các bệnh do chúng gây ra, chúng ta cần ngăn chặn và kiểm soát sinh vật này cũng như nhiều loài muỗi khác. Các biện pháp có thể sử dụng đến là phun thuốc diệt muỗi, lắp cửa lưới chống muỗi và sử dụng các loại đèn diệt côn trùng.